Badania terenowe gruntu pozwalają na zdobycie informacji dotyczących jego właściwości – to niezbędne w przypadku dużych inwestycji budowlanych, gdyż dzięki nim możemy określić między innymi wymagane warunki posadzenia budynku.
Odwierty geologiczne i właściwości gruntu
Poznanie właściwości gruntu możliwe jest dzięki pobraniu wysokiej jakości próbek z odpowiedniej głębokości – nierzadko musi to być nawet kilkanaście metrów – w tym celu wykonuje się więc odwierty geologiczne. Próbki uzyskane z wierceń badawczych umożliwiają odtworzenie profilu geologicznego gruntu, a co za tym idzie, na określenie jego cech fizyczno-mechanicznych. Wiercenia gruntu są też niezbędne dla pobrania próbek wody, a także stanowią wstęp dla innych badań – na przykład do wykonania próbnych obciążeń. Przystępując do wierceń badawczych, należy pamiętać o tym, że co 1 m oraz po każdej zmianie warstwy należy wykonać pełne badanie makroskopowe urobku. Dzięki takim badaniom możliwe będzie określenie profilu otworu wiertniczego i stworzenie mu karty dokumentacyjnej. Dostępne będą więc dane takie jak przelot warstw, opis litograficzny, geneza i stratygrafia, opisane zostaną również warunki hydrogeologiczne. Do wykonywania otworów geologicznych stosuje się różnego rodzaju sprzęt – podczas doboru powinniśmy brać pod uwagę to, czy po wykonaniu otworów wystąpią niekorzystne zmiany środowiskowe.
Geologia inżynieryjna wymienia różne techniki pobierania próbek skał – to przede wszystkim wiercenie obrotowo-rdzeniowe, które pozwala na uzyskanie próbek najwyższej klasy – tego typu próbki umożliwiają nie tylko określenie podstawowych właściwości gruntu, takich jak wilgotność czy ziarnistość, ale też na wskazanie granic między poszczególnymi warstwami. Takie próbki możliwe są do uzyskania również poprzez wciskanie lub wbijanie. Inne metody pobierania próbek gruntu to wykorzystanie łyżki wiertniczej, pobieranie poprzez czerpak lub płuczkę wiertniczą, a także poprzez ręczne wycinanie fragmentów gruntu z odkrywki. Odwierty geologiczne najczęściej nie przekraczają głębokości 30 m – takie głębokości są jednak wykorzystywane zazwyczaj tylko przy wysokich konstrukcjach inżynieryjnych. W innych przypadkach odwierty są wykonywane do 10 m – dokładna głębokość jest zależna od naprężeń pierwotnych pochodzących od gruntu, a także od naprężeń dodatkowych od przyszłego budynku.
Liczba wykonywanych otworów zależy od rodzaju budynku – zazwyczaj wykonuje się od 2 do 6 otworów. W przypadku budynków przemysłowych są to zwykle 4 otwory wykonywane w narożnikach posadzenia.